Μια μουντζούρα, χίλιες λέξεις...

Ο κ. Γιώργος Δημόπουλος είναι υπάλληλος σε ναυτιλιακή εταιρεία, στο παρελθόν εργαζόταν ως ασυρματιστής και όπως λέει «τις ατελείωτες ώρες που περίμενα να ακούσω κάτι στον ασύρματο όταν ταξίδευα, σχεδίαζα μανιωδώς». Δεν μπορεί να σκεφθεί ένα συγκεκριμένο λόγο που έκανε σκαριφήματα, «ίσως για να περνάει η ώρα και να βγάλω και κάτι από μέσα μου», σημειώνει.

Ακόμη και τώρα κατά τη διάρκεια συζητήσεων ή τηλεφωνικών συνομιλιών σχεδόν μηχανικά κάνει αφηρημένα σχέδια στο χαρτί, ενώ έχει παρατηρήσει πως προτιμά τα γραμμικά σχήματα. Ωστόσο, μέχρι και σήμερα δεν μπορεί να εξηγήσει αν «όταν τραβάς την πρώτη γραμμή το μυαλό ακολουθεί το χέρι ή δίνει εντολές».

Τα σκαριφήματα είναι συνδεδεμένα με την ανία και τα φοιτητικά σημειωματάρια. Ωστόσο, αρκετοί είναι αυτοί που κατά τη διάρκεια μιας επαγγελματικής σύσκεψης ή ενός χρονοβόρου τηλεφωνήματος ζωγραφίζουν στα χαρτιά που έχουν μπροστά τους. Όπως υποστηρίζουν πολλοί γραφολόγοι και ψυχολόγοι, αποκαλύπτουν κάποια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του «σχεδιαστή» τους αλλά και τον τρόπο που λειτουργεί το μυαλό του.

«Το σκαρίφημα είναι μια αφηρημένη σκέψη του γράφοντος, η οποία συμπυκνώνεται σε μια εικόνα ή ένα σύμβολο. Αποτελεί μέσο έκφρασης του άγχους της συγκεκριμένης στιγμής και ως εκ τούτου είναι σε άμεση συνάρτηση με το παρελθόν και το παρόν του γράφοντος. Εν τούτοις, σε συγκεκριμένες περιόδους της ζωής μπορούν να υποδείξουν τη συγκεκριμένη ψυχολογική διάθεση» σημειώνει η κ. Χριστίνα Σωτηράκογλου, αναλυτική και δικαστική γραφολόγος και δικηγόρος.

Προσθέτει μάλιστα ότι «αποτελούν εμφάνιση των σκέψεων, των συναισθημάτων, της δραστηριότητας, ακόμη και της εξωτερικής μας εμφάνισης, αφού στις περισσότερες περιπτώσεις ο γράφων δεν γνωρίζει γιατί φτιάχνει τα συγκεκριμένα σχέδια. Η Αμερικανίδα γραφολόγος Ruth Gardner τα χαρακτηρίζει αυτοπροσωπογραφίες».

Σε εγρήγορση

Σύμφωνα με την Jackie Αndrade, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Ρlymouth της Βρετανίας, τα αφηρημένα σχέδια που κάνει κανείς όταν «βαριέται» κατά τη διάρκεια εκτέλεσης κάποιου καθήκοντος όχι απλώς δεν του αποσπούν την προσοχή, αλλά αντίθετα κρατούν τον ανθρώπινο εγκέφαλο σε εγρήγορση. Η Βρετανίδα καθηγήτρια δημοσίευσε μελέτη στο επιστημονικό περιοδικό «Αpplied Cognitive Ρsychology», κατά την οποία είχε αναθέσει σε ομάδα 40 ανθρώπων να ακούσουν ένα μεγάλο και βαρετό τηλεφωνικό μήνυμα όπου αναφέρονταν ονόματα ανθρώπων και τοποθεσίες και να γράψουν μόνο τα ονόματα όσων θα πήγαιναν σε ένα πάρτι.

Οι μισοί από αυτούς μπορούσαν να ζωγραφίζουν ό,τι θέλουν σε χαρτί κατά τη διάρκειά του και οι υπόλοιποι όχι. Αυτό που βρήκε στο τέλος του πειράματος ήταν ότι όσοι σχεδίαζαν θυμόντουσαν καλύτερα τι είχαν ακούσει. Μάλιστα είχαν συγκρατήσει περίπου 29% περισσότερες πληροφορίες. Από τα 8 ονόματα ανθρώπων και τοποθεσιών που έπρεπε να σημειώσουν, έγραψαν- κατά μέσο όροσωστά τα 7,5, ενώ αντίστοιχα όσοι δεν σχεδίασαν σκαριφήματα ήταν 5,8.

Ο λόγος που συνέβη αυτό ήταν, όπως υποστήριξε, ότι ο εγκέφαλος είναι σχεδιασμένος να επεξεργάζεται διαρκώς πληροφορίες. Όταν το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται δεν προσφέρει ενδιαφέροντα ερεθίσματα, τότε καταφεύγει στην παραγωγή δικών του ή, απλώς, στη φαντασία. Τα σκίτσα αυτά δίνουν τη δυνατότητα στο μυαλό να απασχοληθεί με κάτι και το «εμποδίζουν» να ταξιδεύει μακριά από την πραγματικότητα κρατώντας το στο «καθήκον», δηλαδή την επεξεργασία ερεθισμάτων.

Η ΤΟΝΩΣΗ

Τα πρόχειρα σχεδιάσματα κρατούν τον εγκέφαλο σε εγρήγορση

Αγχολυτικά και θεραπευτικά για το Αλτσχάιμερ

Όπως επισημαίνει η ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια κ. Μαριέτα Ρήγα- Πεπελάση: «Τα σκαριφήματα συνήθως είναι μια προβολή της έντασης και του άγχους που έχουμε, πάνω στο χαρτί. Αυτό τα καθιστά χαλαρωτικά αφού μας βοηθούν να αποβάλουμε την ένταση και το άγχος, που πιθανώς μας προκαλούν εσωτερικά ή εξωτερικά ερεθίσματα και συμβάλλουν στην αυτοσυγκέντρωση του ατόμου». Για την κ. Σωτηράκογλου, «γενικά η γραφή συνδέεται και παράγεται από τη λειτουργία του εγκεφάλου και του νευροφυτικού συστήματος. Η γραφή και η ενάσκηση στη γραφή βοηθούν στην εξέλιξη του εγκεφάλου και της σκέψης.

Για τον λόγο αυτό, τα παιδιά και οι γέροντες πρέπει να ενθαρρύνονται στη γραφή, τα μεν για να εξελιχθούν και να εξελίξουν τη σκέψη τους, οι δε για να διατηρηθούν σε καλό επίπεδο μνήμης και σκέψης. Η γραφοθεραπεία χρησιμοποιείται πλέον για τη βελτίωση συμπεριφορών του ατόμου. Ως εκ τούτου, η γραφή ακόμη και των σκαριφημάτων, βοηθά- κατά το μέτρο του δυνατού- στο να κρατηθεί ο εγκέφαλος σε εγρήγορση».

Τη σημασία αυτών των σχεδιασμάτων για την καλή κατάσταση του εγκεφάλου τονίζει και η κ। Μάγδα Τσολάκη, νευρολόγος- ψυχίατρος και αναπληρώτρια καθηγήτρια Νευρολογίας στο ΑΠΘ। Όπως χαρακτηριστικά λέει, «στις ασκήσεις που κάνουν οι ασθενείς μας με άνοια στο πρώτο στάδιο στα κέντρα Ημέρας των Εταιρειών Νόσου Αλτσχάιμερ είναι και οι “ασκήσεις διπλού έργου”. Να κινούν δηλαδή το χέρι τους με εναλλασσόμενες κινήσεις και συγχρόνως να απαντούν σε ερωτήσεις. Έτσι ενεργοποιούνται περισσότερες περιοχές του εγκεφάλου».